Pochodzenie rodzin z mutacją R1a-YP1363

Badania genetyczne ponad 200 rodzin z nadwiślańskiego Urzecza i jego najbliższych okolic wykazały, że 9 tutejszych rodzin posiada mutację YP1363 przynależącą do indoeuropejskiej haplogrupy R1a. Póki co na interesującym nas terenie są to:

Fot. Piotr Karkoszka

  • Jobdowie (Gaudowie) oraz ich rodowcy Ambroziakowie – tworzący jeden wspólny klan spod starszej mutacji YP1363>BY24952,
  • Gawinowie oraz ich rodowcy Rosłonkowie, Skibowie i Stanaszkowie – tworzący jeden wspólny klan spod młodszej mutacji YP1363>BY24952>BY50754,
  • Maśni należący do portugalsko-częstochowsko-mazowieckiej młodszej podgałęzi YP1363>BY154594,
  • Sielscy herbu Lubicz – należący do mazowiecko-kujawsko-pomorskiej, młodszej gałęzi YP1363>YP6188, a zamieszkujący Urzecze od pierwszej połowy XIX stulecia,
  • Kozłowscy przynależący do nierozpoznanej dotychczas młodszej gałęzi pod YP1363.

Ryc. 1 Warka i okolice. Miejsca zamieszkania przodków Ambroziaków, Gawinów, Jobdów (Gaudów), Rosłonków, Skibów i Stanaszków w I poł. XVII w.


Kim był i gdzie mieszkał ów jegomość, u którego we wczesnym średniowieczu wytworzyła się mutacja YP1363? Póki co nie wiadomo… Dotychczasowa analiza genetyczno-genealogiczna wskazuje, że prawdopodobnie wywodził się on ze środowiska drobnej, mazowieckiej szlachty. Jego wcześniejsi przodkowie mieli natomiast być może związek z wędrówką Słowian Połabskich wzdłuż Wisły i Warty na północno-wschodnie rubieże dzisiejszych Niemiec. Wskazują na to starsze mutacje (YP314), a także ich rozkład w terenie. Ale cofnijmy się nieco wstecz…

 

Gałąź R1a-S18681 i jej pochodne

Mutacja YP1363 jest młodszą podgałęzią południowobałtyckiej mutacji S18681, której powstanie datowane jest na ok. 3700 lat temu, zaś wspólny przodek dla wszystkich dotychczas rozpoznanych podgałęzi żył ok. 2500 tys. lat temu (zob. Ryc. 2).

Ryc. 2 Poszczególne gałązki haplogrupy R1a rozdzielane są przez niewielkie błędy kodowania czyli tzw. mutacje (np. M458 i Z280), związane z grupami etnicznymi żyjącymi na danym terenie. Położenie interesującej nas gałązki S18681 od najstarszej do najmłodszej można zapisać w ten sposób: Z283>Z282>Z280>CTS1211>CTS3402>Y33>CTS8816> Y3301>YP311>S18681

 

Rozprzestrzenienie geograficzne testowanych rodzin oraz ich przynależność etniczna pozwalają na śledzenie procesów migracji (zob. Ryc. 3) i kierunków zasiedlenia poszczególnych terenów.

Ryc. 3    Zestawienie wszystkich rodzin z interesującej nas podgałęzi R1a-S18681 (największa koncentracja to północno-wschodnie Niemcy i centralno-północno-zachodnia Polska). Stan na 10.05.2023

 

Dotychczasowa analiza wskazuje, iż przynajmniej część nosicieli mutacji S18681 najprawdopodobniej należy łączyć z północno-zachodnią Słowiańszczyzną, głównie ze Słowianami Połabskimi, z których większość została zgermanizowana w okresie wczesnego średniowiecza (po wędrówkach ludów). Archeologicznie ludność ta przynależała do tzw. kultury Sukov-Dziedzice, rozpościerającej się od Meklemburgii, poprzez Pomorze Zachodnie, Wielkopolskę, Kujawy aż po Mazowsze (por. Ryc. 4).

Ryc. 4 Kultura Sukov-Dziedzice oznaczona kolorem różowym (V-VIII w.)

 

Powstanie dwóch kolejnych mutacji pod S18681, tj. YP315 i YP314 datowane jest odpowiednio na 2500  i 1900 lat temu, przy czym czas życia najmłodszego wspólnego przodka dla pierwszej z nich (YP315) określany jest na ok. 120 r. n.e., zaś drugiej z nich (YP314) na ok. 420 r. n.e., a więc na okres przełomu wędrówek ludów i wczesnego średniowiecza.

Ryc. 5    Obecny król Holandii również przynależy do naszej gałęzi R1a-S18681. Jego przodkowie po mieczu – von Amsbergowie – wywodzili się z miejscowości Schwichtenberg w Meklemburgii, mając niewątpliwie zachodniosłowiańskie (połabskie) korzenie.

 

Przeważająca część testowanych rodzin z mutacją YP314 koncentruje się na terenach północnych Niemiec, zachodniego Pomorza i Wielkopolski (m.in. rodziny Abraham, Blanckenberg, Bock, Bosselmann, Brehme, Brzezynski, Fritzke, Helmer, Holdorf, Hubner, Hundt, Husar, Eiden, Inselmann, Kakoschke, Kaźmierczak, Kiełpiński, Kliem, Korn, Krause, Kulwicki, Linetty, Luby/Lubbe, Netke/Nettky, Pionk/Pionke, Pollnow, Remus, Rzepiński, Runge, Sager, Schneider, Schroeder/Szreder, Tafel, von Pegelow, von Amsberg, Wienke, Wybieralski), co sugeruje, że mutacja ta ma związek z migracją Słowian Połabskich z południowego-wschodu (Ukraina, Słowacja) na północny-zachód (Polska, Niemcy) – por. Ryc. 6.

Ryc. 6    Poszczególne rodziny (oznaczone kropkami) spod naszej „wędrówkowej” podgałęzi S18681>YP314. Kolor zielony – testowani z mutacją YP314*, kolor jasnozielony – z mutacją YP314>YP1409, kolor różowy – z mutacją YP314>YP331*, kolor czerwony – z mutacją YP331>Y5973, kolor niebieski – z mutacją YP331>YP1363 (stan na 10.05.2023)

 

Bezpośrednio z „połabskiego” YP314 wywodzi się mutacja YP331, której wspólny przodek żył ok. 420 r. Mutacja notowana jest zarówno w Meklemburgii, Polsce, Litwie, jak i na Ukrainie. Niewykluczone, że część osób spod tej mutacji ma związek z rozlicznymi falami tzw. kolonizacji olęderskiej z północnych Niemiec, Pomorza i ziemi kujawskiej, które rozpoczęły się od XVI stulecia, obejmując dolinę wiślaną oraz tereny dzisiejszej Ukrainy. Nie można wreszcie wykluczyć, że osoby spod mutacji YP331 mają związek z kolejnymi etapami migracji Słowian Połabskich z rejonu podkarpackiego na północny-zachód.

Poniżej YP331 odkryto dotychczas trzy młodsze mutacje – FTC2687, Y5973 i FGC50406, powstałe ok. 400 r. (por. Ryc. 7 i 8). Do pierwszej mutacji FTC2687 należą dwie nieznane z pochodzenia rodziny, do drugiej mutacji Y5973, z czasem życia wspólnego przodka określanym na ok. 720 r., należą rodziny z Niemiec (Bock, Kiesling, Korn, Lokan, Meister, Runge), Finlandii (Parviainen), Polski (Kiełpiński, Kochman, Morawicki, Pogłodziński, Wybieralski) i Pomorza (Remus), Litwy (Kaminskas) oraz Ukrainy (Gemega).

Ryc. 7    Gałąź Y5973 – kolor czerwony (stan na 10.06.2021)

 

Gałąź FGC50406, dla której czas życia wspólnego przodka określany jest na ok. 420 r., ma póki co dwa klastery – wschodniopolski BY192666 (Lubelszczyzna, Podlasie, dwie próbki z Ukrainy, w tym jedna z terenów dawnych Kresów (Wołyń) należąca do polskiej rodziny Karczewskich (prawdopodobnie herbu Jasieńczyk) ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 420 r.) oraz wschodnio-zachodni YP1361 (głównie Polska, ale też Litwa, Ukraina i Rosja) ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 920 r.

Interesująca nas wczesnośredniowieczna gałąź YP1361 dzieli się na kolejne trzy klastery – wschodnio-zachodnie FGC50407 i Y104915 oraz zachodni YP1363 (z jednym wyjątkiem rodziny Szczus z Ukrainy, mającej jednak najprawdopodobniej mazowieckie korzenie – Szczuccy). Jedna rodzina z Turcji (Mursel/Rustem), ale mająca korzenie na Kaukazie, nie należała do żadnej z wyżej wymienionych gałęzi pozostając na poziomie YP1361*. Rodzina ta nie ma prawdopodobnie charakteru miejscowego.

Ryc. 8    Gałąź zachodnia YP1361>YP1363 oraz dwie gałęzie wschodnio-zachodnie YP1361>FGC50407 i YP1361>Y104915 (kolor różowy). Stan na 23.08.2023

 

Do gałęzi YP1361>FGC50407 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1070 r. należą póki co dwie rodziny:

  • Levinskov (Kalsow) wywodzący się z kozactwa osiadłego w XVII wieku na Rusi, być może jest on potomkiem przedstawiciela słynnego na zachodnim Pomorzu rodu von Kalsow,
  • NN z obwodu omskiego (Rosja)

Najstarszym znanym przodkiem rodziny Levinskov był Zachariasz Kalsow ur. ok. 1560 r., o którym póki co nie mamy żadnych bliższych informacji. Niewykluczone, że wywodził się on z Meklemburgii z miejscowości Kalsow niedaleko Neukloster, czyli z terenów zamieszkiwanych w przeszłości przez Słowian Połabskich. Rodzina von Kalsow jest dobrze tam znana od czasów średniowiecza. Jednym z ich ważniejszych przedstawicieli był pruski generał Christian Ludwig von Kalsow (1694-1766).

Ryc. 9    Herb rodziny von Kalsow


Do gałęzi YP1361>Y104915, datowanej na 920 r., należą natomiast następujące rodziny:

  • Frąszczak (Frączak, Frątczak – potomek Franza/Franciszka) z Jankowa Zaleśnego koło Ostrowa Wielkopolskiego,
  • Golovko (Kors) z możnej rodziny kozackiej z Ukrainy z okolic Połtawy,
  • Kondratenko (Slabinski) z Ukrainy, nazwisko wywodzi się od germańskiego imienia Konrad),
  • Koziej z Glinnika i Wielkiego w pobliżu miasta Kurowa na północnej Lubelszczyźnie,
  • Piasecki (Piassetskiy) z Ukrainy,
  • Smirnov z Rosji,
  • NN ze Świętokrzyskiego.

Rodziny Golovko, Kondratenko i Smirnov stworzyły młodszą gałązkę Y104915>Y109304, a sam Smirnov i Kondratenko stworzyli wewnątrz podgrupę z mutacją Y109304>Y91657. Jedna próbka wielkopolska (Frąszczak) pozostała na poziomie Y104915*. Rodziny Koziej, Piasecki i NN ze Świętokrzyskiego utworzyły natomiast młodszą gałązkę BY189164/Y267984 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1720 r. Koziejowie posiadają ponadto własną, prywatną mutacje FTC63428 (oraz 2 inne na tym samym poziomie) charakterystyczną wyłącznie dla ich rodziny przynajmniej od 300 lat. Niewykluczone, że wszystkie te gałęzie te mają związek z migracją Słowian Połabskich z Karpat poprzez Lubelszczyznę, Wielkopolskę, aż do północnych Niemiec.

Ryc. 10    Rodziny posiadające „wschodnio-zachodnią” mutację Y104915 i pochodne na drzewie FTDNA (stan na 4.08.2022)

 

Gałąź YP1363

Aktualne datowanie YFull wskazuje, że wspólny przodek wszystkich rodzin z mutacją YP1363 żył ok. 970 r. Opisywane poniżej rodziny są więc ze sobą spokrewnione w linii męskiej już w czasach historycznych, kiedy powstawało państwo polskie. Podstawowym celem naszych dociekań jest próba ustalenia kim był i gdzie żył ów przodek, u którego wykształciła się interesująca nas mutacja YP1363? Przyjrzyjmy się zatem bliżej tym rodzinom…

Ryc. 11    Rodziny z rozpoznaną mutacją YP1363 i jej pochodnymi (stan na 17.05.2022)


Jak można zauważyć na mapie (Ryc. 11) mutację YP1363 posiadały w szczególności rodziny z północno-centralno-wschodniej Polski oraz Niemiec i Litwy. W kolejności alfabetycznej są to:

  • Ambroziak z Gąsek, Żelawina i Wojcieszyna,
  • Bandeiras z wyspy Pico na Azorach (Potrugalia),
  • Dąbrowski z Mąkolic koło Łodzi,
  • Gałecki z Gałek,
  • Gawin z Warki, Glinek i Żelawina,
  • Godlewski herbu Gozdawa z Godlewa koło Nura,
  • Gruszczyński z Mostów pod Chęcinami,
  • Guła (Gała?) ze Zgórska koło Mielca
  • Jobda (Gauda) z Warki, Czerska, Kępy Glinieckiej i Warszawic,
  • Kaźmierczak z Podolina koło Bydgoszczy,
  • Kowalski z ?
  • Kozłowski z Nadbrzeża,
  • Kulwicki z Dąbrówki Królewskiej,
  • Łostowski (Lastauskas) ze wsi Suvalkėliai/Suwałki koło Mariampola,
  • Masny z Reguta,
  • Miller (Müller) z Prus Wschodnich,
  • Nalaskowski z Bierzgowa koło Bydgoszczy,
  • Olszewski herbu Ślepowron z Piętek-Szeligów,
  • Pionke z Będargowa na Pomorzu,
  • Posner (genealogia nierozpoznana)
  • Pyrkosz/Perkos z Jamek i Złochowic,
  • Rosłonek z Gąsek, Żelawina i Rosłonek,
  • Rzepiński herbu Rawicz z Kujaw lub Mazowsza,
  • Sielski herbu Lubicz z Gąby koło Mszczonowa,
  • Skiba z Warki, Dębnowoli i Ostrówka,
  • Stanaszek z Warki, Lasek i Żelawina,
  • Szczus/Szczucki z Zaporoża (Ukraina),
  • Świętek z Sieradza-Męki,
  • Wojtecki z Toniszewa koło Wągrowca,
  • NN z Heinrichswalde (Niemcy).

Poniżej mutacji YP1363 znaleziono dotychczas sześć młodszych gałęzi rodowych – YP6188, Y226264, FGC48768, BY154594, FT163017 oraz FTB88626. Część rodzin pozostało na poziomie mutacji YP1363, nie posiadając żadnej z w/w mutacji.

Gałąź YP6188, której wspólny przodek żył ok. 1070 r., tworzą rodziny Pionke, Kaźmierczak, Wojtecki, Gałecki, Guła i żyjący od 200 lat na Urzeczu Sielscy herbu Lubicz. Żadnych młodszych mutacji nie stwierdzono dotychczas u rodziny Guła, zapisywanych wcześniej w metrykach jako Gala i wywodzącej się z okolic Mielca w woj. podkarpackim. Pozostałe rodziny łączy wspólna podgałąź rodowa (mutacja) – Y33208 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1320 r. Jeszcze bliżej byli ze sobą spokrewnieni przedstawiciele rodzin Wojteckich, Kaźmierczaków i Gałeckich, tworzących młodszą podgałąź Y33208>FT133789, z czasem życia wspólnego przodka ok. 1470 r. Ponadto własną mutację Y33208>YP6495, datowaną na ok. 1720 r. posiadała kaszubska rodzina Pionke (zob. Ryc. 12).

Ryc. 12    Gałąź YP6188 w bazie YFull (stan na 10.05.2023)


Druga gałąź Y226264 datowana na ok. 1070 r. dzieli się na dwie młodsze podgałązki. Pierwsza z nich Y226264>BY24952 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1170 r. jest charakterystyczna dla mieszkańców nadwiślańskiego Urzecza (okolice Góry Kalwarii), a wcześniej Warki (Ambroziak, Gawin, Jobda, Rosłonek, Skiba, Stanaszek). Druga podgałąź Y226264>Y40826, datowana na ok. 1570 r., grupuje dwie rodziny – Gruszczyńskich z Mostów koło Chęcin i Dąbrowskich z Mąkolic koło Łodzi, a wcześniej prawdopodobnie z Dąbrowy w par. Rusiec.

Trzecia gałąź z mutacją FGC48768 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1070 r. charakterystyczna jest dla rodzin szlacheckich z północnego Mazowsza – Godlewskich z Godlewa i Olszewskich z Olszewa.

Czwarta gałąź z mutacją BY154594 ze wspólnym przodkiem żyjącym ok. 1270 r. obejmuje trzy rodziny: Masnych z Reguta, Pyrkoszów/Perkosów ze Złochowic koło Częstochowy i rodzinę Bandeiras z wyspy Pico (Azory, Portugalia), zapewne potomków jakiegoś żeglarza.

Piąta gałąź z mutacją FT163017 ze wspólnym przodkiem żyjącym we wczesnym średniowieczu (brak datowania YFull)  charakterystyczna jest dla dwóch rodzin – Nalaskowskich z Bierzgłowa w kujawsko-pomorskiem oraz Kowalskich, prawdopodobnie z Mazowsza.

Szóstą, ostatnią gałąź z mutacją FTB88626, datowaną na ok. 970 r., tworzą dwie rodziny – Kulwickich z Dąbrówki Królewskiej koło Grudziądza oraz Millerów (Mullerów) z Prus Wschodnich.

 

RODZINY SPOD MUTACJI R1a-YP1363

Jak wspomniano wyżej część z interesujących nas rodzin spod mutacji YP1363 nie przynależy do młodszych podgałęzi YP6188, Y226264, FGC48768, BY154594, FT163017 oraz FTB88626. Są to w kolejności alfabetycznej:

 

Kozłowski z Nadbrzeża i Ostrówca

Rodzina ta przynajmniej od początku XVIII wieku mieszkała w Nadbrzeżu i Ostrówcu. Najstarszym znanym jej przedstawicielem był Kacper Kozłowski (1774-1824), żonaty z Elżbietą Żubińską (ur. 1777), rodem z Chylic w parafii Piaseczno. Kuzyni Kacpra – Roch i Walenty – związani byli z pałacem w Otwocku Wielkim. Inny krewniak, być może dziadek Kacpra – Andrzej Kozłowski (ur. 1710) – pełnił funkcję administratora Ostrówca i występował niekiedy z tytulaturą nobilis. Wiele zatem wskazuje, że rodzina wywodziła się ze zubożałej szlachty, która licznie zasiliła szeregi bogatych włościan z Urzecza.

Więcej na temat ich genealogii można znaleźć TU:

Kozłowscy z Nadbrzeża i Ostrówca

 

Łostowski z Suvalkėliai/Suwałki koło Mariampola

Łostowscy vel Łastowscy (Lastauskas) wywodzili się z Litwy. Pieczętowali się herbem Sas (Bawół) lub/i Bawola Głowa, zaś swoje nazwisko wzięli od miejscowości Łastoja w ziemi oszmiańskiej, gdzie mieli liczne dobra. Pośród ich przodków Uruski wymienia m.in. Sasina Tomkowicza, ziemianina hospodarskiego powiatu wileńskiego w 1593 roku. Z interesującej nas, przebadanej gałęzi rodu najstarszymi znanymi przodkami byli Adam wraz z żoną Martą, którym w 1867 roku we wsi Suwałki (Suwalken k. Mariampola) urodził się syn Piotr. Wcześniejsza genealogia wymaga przeprowadzenia kwerendy w archiwach litewskich.

 

Rzepiński z Rzepek herbu Rawicz

Rodzina szlachecka legitymująca się herbem Rawicz. Wywodzili się z Rzepek, zlokalizowanych prawdopodobnie koło Wąsosza na północno-wschodnim Mazowszu (wzm. 1550).

Ryc. 15 Informacja o Rzepińskich w herbarzu Uruskiego.


Od XVIII wieku dziedziczyli majątki w pobliżu Tarnopola (Kopyczyńce) na tzw. Kresach Wschodnich, zawsze tytułowani jako nobilis, generossus. Najstarszym znanym przedstawicielem tego rodu był Antoni Rzepiński (ur. ok. 1715) wraz z żoną Anną, po raz pierwszy wzmiankowany w Kopyczyńcach w 1736 roku. Ich synem był Józef, a tego z kolei – Jan od Krzyża z Rzepek Rzepiński (ur. 1773), archiwista stanowy w 1798 roku. Jego syn Felicjan był kancelistą gubernialnym w dawnym zaborze austriackim.

Ryc. 16 Potwierdzenie szlachectwa Rzepińskich z Rzepek herbu Rawicz

 

Szczus z Zaporoża (Ukraina)

Rodzina Szczuś (Shchus) wywodziła się ze środowiska Kozaków zaporoskich, którzy mieli zróżnicowane pochodzenie (zbiegli chłopi, szlachta itp.). Samo nazwisko (zbitka szcz) wydaje się mieć brzmienie polskie. Według informacji od tej rodziny wywodzili się oni od mazowieckiego rodu Szczuckich, jakkolwiek brak jest szczegółowych informacji źródłowych.

 

Świętek z Sieradza-Męki

Rodzina Świętków zwanych też Świątkami mieszkała we wsiach Męka i Ruda przynajmniej od początku XVIII stulecia. Nazwisko-przydomek wywodzi się od ich najstarszego znanego przodka Świętosława (ur. ok. 1720), którego synem był Tomasz (ur. ok. 1750, zm. 1814), mieszkaniec wsi Męka.

Ryc. 17 Przedstawiciel przebadanej gałęzi rodu Świętków


NN z Heinrichswalde

Przodek tej rodziny nie jest znany. Najstarszy przedstawiciel urodził się w 1920 r. w Heinrichswalde w Meklemburgii (Niemcy) jako dziecko nieślubne Marianny Musialskiej, rodem z Pustkowia Lary, obecnie Kuźnica Błońska, gdzie od XVII w. istniały kolonie młynarskie. Ojciec dziecka mógł się wywodzić zarówno z Pomorza Przedniego jak też z okolic Sieradza.

***

Jak można zauważyć przynajmniej kilka w/w rodzin wywodziło się z tzw. szlachty odwiecznej, z dobrze rozpoznaną genealogią. Jest to o tyle istotne, że ich korzenie sięgają czasów średniowiecznych, a więc czasów życia wspólnego przodka wszystkich rodzin z mutacją YP1363. Wiele zatem wskazuje, że ów przodek wywodził się z mazowieckiej szlachty, związanej z ziemią czerską i Księstwem Mazowieckim.

 

 

 

Rodziny z mutacją R1a-YP6188

Rodziny spod mutacji YP6188 zamieszkiwały Pomorze Gdańskie, ziemię kujawską, Mazowsze i Podkarpacie (okolice Mielca). Na tym etapie badań trudno jest ustalić kierunek migracji ich najstarszego przodka. W świetle rozkładu próbek z bratniego subkladu BY24952, bardziej prawdopodobna wydaje się koncepcja, że przybył on na Pomorze, Kujawy i Podkarpacie z Mazowsza, a nie zaś odwrotnie. Mutację YP6188 dotychczas stwierdzono u rodzin Gałeckich, Gułów, Kaźmierczaków, Wojteckich, Posnerów, Pionke i Sielskich. Dodatkowo odkryto, że rodziny Wojteckich (Wojtkowiaków), Kaźmierczaków i Gałeckich dzielą ze sobą jeszcze młodszą mutację YP6188>Y33208>FT133789, co świadczy o jeszcze bliższym ich pokrewieństwie. Niewątpliwie nazwiska Kaźmierczak i Wojtecki (Wojtkowiak) mają tu charakter wtórny, oznaczając potomków Kazimierza i Wojciecha, być może z rodu Gałeckich… Ponadto własną mutację Y33208>YP6495 posiadała kaszubska rodzina Pionke.

 

Gałecki

Rodzina Gałeckich herbu Prus wywodziła się z Gałek niedaleko Płocka i Wyszogrodu, gdzie mieszkała przynajmniej od XIV w. Ich najstarszym znanym przodkiem był Abraham de Gałki notowany w 1364 roku, który wywodził się z terenu Prus (Mazur).

Gałeccy posiadają dodatkową, młodszą mutację YP6188>FT133789.

 

Guła

Rodzina wywodziła się z okolic Mielca, Wadowic Górnych i Brenia Osuchowskiego w województwie podkarpackim. Nazwisko zapisywane wcześniej w formie Gala, Gała, Gola występowało tu przynajmniej od 2 poł. XVIII w. Zastanawiająca jest bliskość tego nazwiska w stosunku do nazwiska Gałecki, znanego również z gałęzi R1a-YP6188. Szczegółowa genealogia tej rodziny jest w trakcie uzupełniania.

 

Kaźmierczak

Interesująca nas rodzina pochodziła z Podolina na Pałukach w Wielkopolsce skąd wywędrowała do wsi Morakowo (Morakówko), a następnie Czeszewo koło Wągrowca. Nazwisko, zapisywane też jako Kazmierzak, ma charakter odimienny i przezwiskowy (potomkowie Kazimierza), toteż nie wiadomo jak brzmiało pierwotne. Późne datowanie mutacji FT133789 sugeruje że mogli to być Gałeccy.

Ryc. 25 Bydgoszcz. Roman Kaźmierczak z bratem, przedstawiciele przebadanej genetycznie gałęzi rodziny.


Najstarszym znanym przodkiem tej rodziny był Walenty Kazmierzak (ur. ok. 1750), który w 1770 roku wziął ślub w Podolinie w parafii Srebrna Góra z Anną Pawlaczanką.

Ryc. 26 Podolin par. Srebrna Góra. Akt ślubu Walentego Kazmierzaka i Anny Pawlaczanki.


Synem Walentego i Anny był Marcin Kazmierzak (ur. 1771), żonaty z Marianną Krajczanką.

Ryc. 27 Podolin par. Srebrna Góra. Akt urodzenia Marcina Kazmierzaka, syna Walentego i Anny


Synem tej pary był z kolei Józef (ur. 1806), który w 1831 roku w parafii Kcynia poślubił Mariannę Szpejer i zamieszkał w Srebrnej Górze. Ich dzieckiem również był Józef (1839-1916) przodek przebadanej genetycznie gałęzi tego rodu.

Ryc. 28 Walenty Kaźmierczak, przedstawiciel przebadanej genetycznie gałęzi rodziny


Wojtecki

Rodzina Wojteckich pochodziła z Toniszewa w parafii Żoń leżącego niedaleko Wągrowca na pograniczu Wielkopolski i woj. kujawsko-pomorskiego. W 2 poł. XVIII w. znajdował się tam folwark wraz z młynem, karczmą i jeziorem, w którym Wojteccy zapewne pracowali.

 

Ryc. 29 Folwark Toniszewo, 1783 r. (Dziennik Urzędowy Królewsko Pruskiey Regencyi w Bydgoszczy, 1829)


Nazwisko Wojtecki pierwotnie zapisywane było jako Woytkowiak, przy czym forma Woytecki pojawia się po raz pierwszy już w 1772 r. Niewątpliwie ma ono charakter odimienny i przezwiskowy (potomkowie Wojciecha), toteż nie wiadomo jak brzmiało pierwotnie. Późne datowanie mutacji FT133789 sugeruje że mogła to być gałąź rodu Gałeckich po nieznanym bliżej Wojciechu.

Najstarszym przedstawicielem tej rodziny był Wojciech Woytkowiak (ur. ok. 1740), gospodarz zaciężny z Toniszewa, żonaty z Jadwigą, a potem z Anną. Miał on brata Jana (ur. 1745, zm. 1811), zasłużonego gospodarza zaciężnego i ławnika, pochowanego „dla zasług” przy kościele w Żoniu. Być może ojcem Wojciecha i Jana był Paweł Woytkowiak, notowany w parafii Żoń jako świadek w latach 50. XVIII w.

Ryc. 30 Toniszewo par. Żoń, 1780 r. Metryka urodzenia Piotra Woytkowiaka, syna Wojciecha i Anny


Wspomniany Wojciech Woytkowiak (ur. ok. 1740) z dwóch żon doczekał się licznego potomstwa: Tomasza (1764), późniejszego gospodarza zaciężnego i ławnika, Agnieszki (1767), Wawrzyńca (1768), Szymona (ur. 1775), Jana (1776) i najmłodszego Piotra (ur. 1780, zm. 1851), gospodarza zaciężnego z Toniszewa, Potulic a potem Józefowa, od którego pochodzi przebadana genetycznie gałąź rodziny.

Ryc. 31 Stanisław Wojtecki, przedstawiciel przebadanej genetycznie gałęzi rodziny

 

Pionk/Pionke

Stara pomorska (kaszubska) rodzina Pionk vel Pionke notowana jest w okolicach Pucka (par. Rzucewo) już w XVII stuleciu. Samo nazwisko ma prawdopodobnie korzenie słowiańskie, wywodząc się od dnia tygodnia (Piątek/Piontek/Piontke/Pionke), z germańską (pomorską) końcówką -ke zamiast -ek (konwersja mająca na celu łatwiejszą wymowę nazwiska przez ludność germańską).

Dwie przebadane genetycznie gałęzie rodziny zamieszkiwały wsie Będargowo i Zęblewo w parafii Strzepcz, położone niedaleko Pucka. Najstarszym znanym ich przodkiem był Adam Pionk (ur. ok. 1700), mieszkaniec Będargowa, który w 1725 roku poślubił nieznaną z nazwiska Ewę i miał z nią liczne potomstwo, w tym czterech synów – Marcina (ur. 1725), Jana (ur. 1727), Jakuba i Piotra.

Ryc. 32 Będargowo par. Strzepcz, 1727 r. Jan syn Adama i Ewy Pionk


Wnukiem któregoś z w/w braci [brak ksiąg parafialnych z okresu 1746-1809 uniemożliwia odtworzenie precyzyjnego ciągu genealogicznego] był Michał Pionk (ur. ok. 1792), podleśniczy, który z czasem zamieszkał z żoną Marianną Paluch w Zęblewie (Zemblau). Na przełomie XVII i XIX w. rodzina Pionke zasiedla liczne terytoria w okolicy Pucka i Gdańska (Kielno, Luzino, Przodkowo).

Ryc. 33 Peter Pionke (ur. 1864), przedstawiciel przebadanej gałęzi rodu z Kielna.


Więcej na temat kaszubskiej rodziny Pionke można znaleźć tu:

http://treequest2.blogspot.com/2016/03/pionke-mystery-of-name_25.html

http://treequest2.blogspot.com/2016_09_01_archive.html

http://treequest2.blogspot.de/2016_12_01_archive.html

 

Sielski (Szelski, Szeliski)

Stara szlachecka rodzina pieczętująca się herbem Lubicz, wywodziła się prawdopodobnie z Szelig (Małych i Wielkich) w parafii Słupno w ziemi płockiej. Około 15 km dalej w stronę Płocka mieszkali ich krewniacy genetyczni – Gałeccy z Gałek. Najstarszym znanym przodkiem przebadanej genetycznie gałęzi rodu jest Marcin Sielski (ur. ok. 1750), żonaty z Joanną Sokolnicką, który mieszkał w Gąbie w parafii Mszczonów. Ich syn Franciszek Sielski (1772-1849) objął funkcję ekonoma w majątku Szymanowskich w Łubnej koło Słomczyna, a następnie zamieszkał w Czersku, Sułkowicach, Podchynówku oraz Moczydłowie na Urzeczu.

Ekonom, propinator, a potem kolonista Franciszek Sielski doczekał się z dwóch żon (Julianny Petroneli Kowalskiej i Sabiny Parznickiej) licznego potomstwa, w tym syna Leona Konstantego (1824-1869), bezpośredniego przodka przebadanej genetycznie gałęzi rodziny.

Więcej o genealogii tej rodziny TU:

Sielscy z Gąby, Moczydłowa

***

Jak można zauważyć przynajmniej dwie z czterech opisanych rodzin (Sielscy vel Szeliscy herbu Lubicz oraz Gałeccy herbu Prus) wywodzą się z tzw. szlachty gniazdowej, z dość dobrze rozpoznaną genealogią. Jest to o tyle istotne, że ich korzenie sięgają czasów średniowiecznych, a więc czasów życia wspólnego przodka dla wszystkich czterech rodzin z mutacją YP6188, który żył ok. 1470 roku. Można zatem założyć, że przodek rodziny Gałeckich, Sielskich, Kaźmierczaków (po Kazimierzu Gałeckim?) i Pionków (po osiadłym na Pomorzu Jędrzeju Sielskim?) wywodził się z mazowieckiej szlachty, związanej z Mazowszem Starym (Płockim).

 

Rodziny z mutacją R1a-Y226264

Średniowieczna mutacja Y226264 dzieli się na dwie młodsze podgałązki – Y40826 i BY24952, z których pierwsza datowana jest na 1570 r., zaś druga na 1170 r. Gałązka Y40826 grupuje dwie rodziny – Dąbrowskich z Mąkolic koło Łodzi oraz Gruszczyńskich z Mostów koło Chęcin.

Ryc. 37 Pochodne mutacji Y226264 (wg YFull, stan na 12.06.2021)

 

Podgałąź Y226264>Y40826

Dąbrowski z Mąkolic koło Łodzi

Najstarszym znanym przodkiem tej rodziny jest Mateusz Dąbrowski (ur. ok. 1720) zamieszkały w Mąkolicach na północ od Łodzi. Jego syn Szymon (1746-1828) poślubił w 1791 roku w Famułkach w parafii Brochów Kunegundę Benowną vel Banaszek, z którą zamieszkał w Budach Gawłowskich, Budach Książęcych i Budach Grabskich w parafii Skierniewice, a następnie we wsi Myszory w parafii Brochów, gdzie zmarł. Synem Szymona i Kunegundy był kolei Wawrzyniec Dąbrowski (ur. 1810, zm. 1882), który dał początek tej rodzinie w Kromnowie w parafii Brochów.

Ryc. 38 Budy Grabskie, 1810 r. Akt urodzenia Wawrzyńca, syna Szymona Dąbrowskiego.


Ryc. 39 Jan Dąbrowski (ur. 1885), wnuk Wawrzyńca (1810-1882) z Kromnowa

 

Gruszczyński z Mostów pod Chęcinami

Niewykluczone, że Gruszczyńscy z Chęcin są jakimś odłamem szeroko rozrodzonej w okolicy drobnej szlachty kieleckiej pieczętującej się herbem Belina. W XV w. osiedlono ich w Gruszczynie, a z czasem i w pobliskim Pawęzowie, Błogoszowie, Przybyradowie, Lipnie, Łączkach i Śleczynie. Możliwe też, że nazwisko Gruszka jest przydomkiem pomorskiej rodziny Węsierskich z Węsiorów na Kaszubach, co ciekawe również używających herbu Belina.

Gruszczyńscy zwani potocznie Gruszkami mieszkali w Chęcinach przynajmniej od 2 poł. XVI w. Najstarsza o nich wzmianka pochodzi z 11 sierpnia 1583 roku, kiedy to rektor szkoły przy kościele św. Bartłomieja w Chęcinach, za zgodą króla Stefana Batorego, otrzymał od prymasa i arcybiskupa gnieźnieńskiego Stanisława Karnkowskiego dziesięcinę z pól kmiecych oraz kwotę 100 zł od bogatego mieszczanina chęcińskiego imć pana Gruszczyńskiego. Nie ma jednak pewności, że jest to ta sama rodzina co przebadana.

Na początku XVIII wieku jest już kilka gałęzi rodziny Gruszczyńskich i Gruszków zamieszkujących w Chęcinach i pobliskiej wsi Mosty. Przebadana genetycznie gałąź rodziny wywodzi się od Jana (ur. 1715) oraz jego syna Wojciecha (1746-1809), żonatego z Marianną Kicińską. Ich synem był z kolei Marcin (1767-1841), którego żoną była szlachcianka Tekla Zawisza.

Ryc. 40 Mosty par. Chęciny, 1799 r. Akt urodzenia Franciszka, syna Marcina i Tekli z Zawiszów


Franciszek Gruszczyński (ur. 1799), syn Marcina i Tekli, opuścił okolice zamku w Chęcinach zostając ekonomem we wsi Modrzewku w dobrach Leona Młoszewskiego, a potem osiadając na gospodarstwie w Studziankach w parafii Chorzęcin.

Ryc. 41 Golesze, 1934 r. Władysław Gruszczyński (ur. 1880), wnuk Franciszka, z rodziną

 

Podgałąź Y226264>BY24952

Druga podgałąź mutacji Y226264 to BY24952. Póki co jest ona charakterystyczna dla 6 rodzin (Ambroziak, Gawin, Jobda, Rosłonek, Skiba, Stanaszek) z nadwiślańskiego Urzecza, mieszkających w pobliżu Góry Kalwarii i dawnego stołecznego Czerska (Żelawin/Jelita/Kępa Gliniecka, Glinki, Ostrówek, Rosłonki), a wcześniej Warki i jej najbliższej okolicy (Laski, Gąski, Dębnowola). Najnowsze informacje o nosicielach tej mutacji można znaleźć TU.

Ryc. 42 Rodziny posiadające mutację BY24952 i pochodne na drzewie FTDNA (stan na 10.02.2021)


Jak już wspomniano wyżej, czas życia wspólnego przodka posiadającego tę mutację określany jest na ok. 1170 r. Niewątpliwie zatem nosiciele tej mutacji przynależą do wspólnego rodu o charakterze historycznym o średniowiecznej metryce. Mutację BY24952 stwierdzono u następujących rodzin:

 

Ambroziak

Nazwisko Ambroziak (pierwotnie zapisywane głównie w formie Ambrozek), ma charakter odimienny i przezwiskowy, stosowany dawniej przy dookreśleniu danej rodziny (potomków Ambrożego) w sytuacji, gdy ich podstawowe nazwisko było dość częste w okolicy. Niewykluczone, że przodkiem tej rodziny był nieznany nam bliżej Ambroży Gauda.

Ambroziakowie notowani są w parafii Warka od 1619 r., przy czym żyli tu niewątpliwie w poprzednim stuleciu, o czym świadczy stopień ich rozrodzenia. Od samego początku notowani są naprzemiennie z przydomkiem Chyła (Chila). Zdecydowana większość Ambroziaków, podobnie zresztą jak ich genetyczni krewniacy Rosłonkowie, mieszkała we wsi Gąski, notowanej w źródłach już w 1425 r.

Najstarszymi, znanymi przedstawicielami tego podwareckiego rodu byli Tomasz i Stanisław Ambrozkowie vel Chyła, urodzeni na przełomie XVI i XVII w., których synami byli: Jakub (ur. ok. 1625), Maciej (ur. ok. 1630) i Wojciech (ur. ok. 1640). Większość późniejszych gałęzi wywodzi się od wspomnianego Jakuba i jego młodszego syna Wojciecha (ur. 1666), gospodarza z Gąsek.

W 1669 roku rodzina Jerzego i Zofii Ambroziaków po raz pierwszy pojawia się w Żelawinie w sąsiedniej parafii Góra Kalwaria. Od ich synów – Jakuba, Wawrzyńca, Piotra, Grzegorza i Józefa – wywodzi się większość rodzin notowanych w tej okolicy (Brzumin, Góra Kalwaria, Sierzchów) w późniejszych stuleciach.

Przebadana genetycznie gałąź rodziny wywodzi się od Urbana Ambroziaka (ur. ok. 1740), mieszkańca Wojcieszyna w parafii Borzęcin. Wiadomo, że członkowie tej rodziny (w tym Michał, będący być może dziadkiem Urbana) mieszkali tu już od końca XVII w. Prawdopodobnie przybyli tu wraz z rodzinami Rosłonów, Bożyków z okolicy Warki lub nadwiślańskiego Żelawina, gdzie znajdowały się wówczas główne skupiska tych rodzin.

 

Gawin

Nazwisko Gawin występuje na Urzeczu w niezmienionej formie przynajmniej od 1668 roku. W XVII wieku Gawinowie z Urzecza zamieszkiwali przede wszystkim Żelawin oraz jego część zwaną Jelita, stanowiącą trzon późniejszej Kępy Glinieckiej i niezasiedlonych dziś kęp wiślanych w pobliżu Góry Kalwarii (obecnie wieś Glinki). Przebadana genetycznie gałąź rodziny wywodzi się od Wita Gawina (ur. ok. 1640) i jego żony Zofii oraz najstarszego ich syna Stefana (ur. 1668). Szczegółowa genealogia rodziny znajduje się TU:

Gawinowie z Glinek i Żelawina

 

Jobda (Gauda)

Rodzina Jobdów (Jabdów) wywodzi się z Kępy Glinieckiej (Jelit) w dawnej parafii Góra Kalwaria, z części zwanej Górki (najprawdopodobniej jest to część Żelawina zwana dawniej Grodzisko). W drugiej połowie XVIII wieku mieszkali tam Paweł, Maciej i Stanisław, prawdopodobnie bracia, noszący również przydomek Kurzawa. Przybyli oni z Czerska, a wcześniej z Warki, zaś samo nazwisko brzmiało pierwotnie Gauda (Gabda). W kolejnych pokoleniach Jobdowie rozeszli się z Kępy Glinieckiej do Otwocka Wielkiego, Łukówca, Dziecinowa i Warszawic.

Przebadana genetycznie gałąź rodziny wywodzi się od syna Stanisława i Marianny Jabdów, Krzysztofa (1771-1853). Około 1803 roku, po ślubie z Marianną Widłak, wyprowadził się on do pobliskich Warszawic, rozpoczynając historię tej rodziny w na tym terenie. Z drugą żoną, Krystyną Danielewską, doczekał się syna Mikołaja (ur. 1826) – bezpośredniego przodka interesującej nas gałęzi rodowej.

Szczegółowa genealogia rodziny znajduje się TU:

Jobdowie z Kępy Glinieckiej, Łukówca i Warszawic

 

Rosłonek

Rodzina Rosłonków, zapisywanych czasem jako Rosłon lub Rosłanek (nazwisko od imienia Rosłan), zamieszkiwała w Ostrówcu i Rosłonkach (dziś południowa część Ostrówca) przynajmniej od końca XVII w. Wieś Rosłonki (zwana pierwotnie Rosłankami), leżąca tuż obok Glinek, występuje na starych mapach oraz w metrykach kościelnych od pocz. XVIII w.

W drugiej połowie XVII wieku nazwisko Rosłon (zapisywane też jako Rozlan, Rosłan) notowane jest w Kosumcach, Żelawinie i Górze. Nie wiadomo jednak czy są oni powiązani z „naszymi” Rosłonkami. Protoplastą przebadanej genetycznie gałęzi rodu jest Franciszek Rosłonek (ur. ok. 1725), zapewne syn Wojciecha (ur. ok. 1700) i Reginy z domu Buczanowskiej, rodem z Bielawy. Synem Franciszka i Zofii był Maciej (ur. ok. 1750, zm. 1827), żonaty z Marianną Kałuską. Ich z kolei synem był Józef Rosłonek (ur. 1791, zm. 1853), gospodarz z Ostrówca, żonaty z Agnieszką Floriańczyk. Więcej na temat rodziny Rosłonków można znaleźć TU: http://www.roslonki.pl/index.php

oraz TU:

Rosłonkowie z Rosłonek i Ostrówca

 

Skiba (Skibski)

Nazwisko o charakterze przezwiskowym, pojawiło się w par. Góra pod koniec XVII wieku (wcześniej nie występuje). Przybyli z Dębnowoli w okolicy Warki. Część rodziny przybyłej do Ostrówka mieszkała wcześniej w samej Warce.

Na Urzeczu rodzina zamieszkiwała w okolicy wiślanego przewozu w Ostrowie (Ostrówek) i Jelitach (Kępa Gliniecka) w parafii Góra Kalwaria przynajmniej od końca XVII wieku. Część tej rodziny wywodząca się od Augustyna Skiby, nosiła od połowy XVIII wieku nazwisko Augustyniak. Testy pokazały, że Augustyniakowie wywodzili się z innego rodu (usynowione dzieci z pierwszego małżeństwa matki Augustyna?). Być może właśnie dlatego odróżniono ich od Skibów odrębnym przydomkiem.

Najstarszym przodkiem przebadanej gałęzi rodziny był Paweł Skiba vel Skibski (ur. ok. 1645) z Dębnej Woli, który w 1669 poślubił Urszulę Dąbrowską z Łaskarzewa. Jego synowie to Jan (ur. ok. 1670), Michał (ur. ok. 1675) i Stanisław (ur. ok. 1680). Około 1699 roku na przewozie w Jelitach/Ostrówku osiedlił się wspomniany Michał, zaś jego młodszy brat Stanisław przybył z Warki do Ostrówka w 1713 roku. Wszystkie linie rodowe Skibów żyjących w tej okolicy wywodzą się od Michała i jego dwóch żon – Heleny i Jadwigi – oraz w szczególności ich syna Macieja (ur. 1704).

Szczegółowe informacje o tej rodzinie znajdują się TU:

Skibowie z Ostrówka, Glinek i Kępy Pijarskiej

 

Stanaszek

Nazwisko ma charakter odimienny (Stanisław), podobnie jak to było w przypadku Ambroziaków (Ambroży) i Rosłonków (Rosłan). Przodkiem rodziny był Stanisław Gawin, notowany w latach 30. XVII w. jako świadek przy ślubach w Garwolinie, gdzie osiedliła się wówczas część rodziny Gawinów.

Rodzina Stanaszków (Stanków, Staniaszków, Stankowiczów) wywodziła się z Lasek i Warki, skąd w latach 60. XVII w. wyprowadziła się do Góry Kalwarii i nieistniejącego dziś, nadwiślańskiego Żelawina (Jelita, Stary Przewóz, Kępa Gliniecka), stanowiącego część obecnej wsi Glinki po prawej stronie Wisły.  Gałęzie tej samej rodziny mieszkające od 2 połowy XVII wieku w Górze Kalwarii i Brześcach używały ponadto formy nazwiska Stankowicz.

Ryc. 43 Przykładowi przedstawiciele różnych gałęzi rodziny Stanaszków


Przebadana gałąź rodziny wywodzi się od Bartłomieja Stanka, urodzonego w 1636 r. w podwareckich Laskach, syna Wojciecha Gawina, który używał przydomka Stanko po swoim ojcu Stanisławie. To on jako pierwszy, prawdopodobnie po bitwie pod Warką w 1656 r., osiedlił się w Żelawinie w parafii górskiej. Synem Bartłomieja i jego żony Małgorzaty był Kazimierz Stan(i)aszek (ur. ok. 1655), żonaty z panną pochodzącą z Warki – Ewą z Puchałów. Ich synem był z kolei Antoni (ur. 1682), protoplasta wszystkich Stanaszków z Urzecza. Szczegółowa genealogia tej rodziny znajduję się TU:

Stanaszkowie z Warki, Lasek i Żelawina

 

***

Na wstępie należy powiedzieć, że wykazanie wspólnego pochodzenia Ambroziaków, Gawinów, Jobdów, Rosłonków, Skibów i Stanaszków ma charakter bardzo daleki (często średniowieczny), kiedy to większość naszych rodzin miała wspólnych przodków w różnych gałęziach genealogicznych, jako że pula genetyczna była dość ograniczona. Ponadto mówimy o przodkach wyłącznie w linii męskiej, pomijając całą ich mnogość (4 dziadków, 8 pradziadków, 16 prapradziadków, 32 prapradziadków itd.) w pozostałych liniach. Dziesięć pokoleń wstecz (ok. 250 lat temu) powinniśmy mieć już 1024 przodków, zaś 20 pokoleń (ok. 500 lat temu) – ponad milion! Badając linię męską np. w 20 pokoleniu określamy zatem pochodzenie tylko 1/1.000.000 części naszych przodków… Ustalenie pokrewieństwa między rodzinami Gawinów, Jobdów, Rosłonków, Skibów i Stanaszków ma więc charakter czysto historyczny, nie pociągający za sobą żadnych konsekwencji genetycznych (związanych na przykład z tzw. kojarzeniem krewniaczym). Podobne badania pokrewieństw ustala się obecnie z powodzeniem m.in. w obrębie rodów szlacheckich czy klanów szkockich, zjednoczonych wspólnym rodowym znakiem (herbem), a noszących dziś różne nazwiska (zwykle związane z nazwami włości, które dziedziczyli).

Dzięki szczegółowym testom (BigY/Dante) odkryto kolejną mutację leżącą poniżej poziomu BY24952, która otrzymała nową nazwę BY50754/Y32348. Datowana jest ona na ok. 1520 r., a więc rodziny do niej przynależące to już bez wątpienia jeden ród w sensie historycznym. Mutację tę posiadają rodziny Gawinów, Rosłonków, Skibów i Stanaszków, nie mają jej natomiast Ambroziakowie i Jobdowie. Kolejne testy wykazały ponadto, że rodziny Gawinów, Skibów i Stanaszków dzielą ze sobą jeszcze młodszą mutację FTA6339, datowaną na ok. 1600 r., co świadczy o jeszcze bliższym ich pokrewieństwie. Najbliżej ze sobą spokrewnieni są ponadto Gawinowie i Skibowie dzielący mutację Y101262, datowaną na ok. 1650 r.

Pewne poszlaki wskazują na związek podgałęzi R1a-BY50754 (a być może i starszej gałęzi BY24952), do której przynależą Gawinowie, Rosłonkowie i Stanaszkowie, ze szlachecką rodziną Gawinów herbu Jelita, jakkolwiek zasadność tej hipotezy pokażą dopiero dalsze wyniki przeprowadzanych testów.

 

Rodziny z mutacją R1a-FGC48768

Dwie rodziny spod mutacji FGC48768 – Godlewscy i Olszewscy – zamieszkiwały północne Mazowsze i przynależały do tzw. szlachty gniazdowej o długiej, średniowiecznej genealogii. Etymologia nazwiska Godlewski wywodząca się prawdopodobnie od pruskiego imienia Godel sugeruje bałtyjskie korzenie tej gałęzi, jak również jej pokrewnych.

 

Godlewski herbu Gozdawa z Godlewa

Szlachecka rodzina Godlewskich herbu Gozdawa wywodziła się z klucza miejscowości Godlewo koło Nura, wzmiankowanych po raz pierwszy w 1416 roku (Godlewo Wielkie). Rozległe włości nadał r9cerzowi z głębi Mazowsza (czerskiego?) książę Janusz I na przełomie XIV i XV stulecia. Uważa się, że Godlewscy są potomkami rycerza Krystyna z Gozdawy (zm. 1221), który otrzymał herb za swoje męstwo od księcia Władysława Hermana. Samo nazwisko Godlewski wywodzić się ma od określenia Godel, oznaczającego książęcego mierniczego, geometrę, którym miał być protoplasta tego rodu.

Ryc. 18 Grzegorz Godlewski (ur. 1908), przedstawiciel przebadanej gałęzi rodu


Najstarszym znanym przodkiem z przebadanej genetycznie gałęzi rodu był Leon i jego syn Stanisław Godlewski (ur. 1760), szlachcic czynszowy osiadły w Sieniawie w guberni kijowskiej w dobrach Franciszka Ksawerego Branickiego.

Ryc. 19 Spis szlachty czynszowej z guberni kijowskiej, 1795 r.

 

Jak pokazała analiza metryk parafialnych z Mazowsza, interesujący nas Leon Godlewski urodził się w 1733 r. w Godlewie Łubach w parafii Zuzela, zaś jego syn Stanisław w 1757 również w Godlewie Łubach.

 

Olszewski z Piętek-Szeligów herbu Ślepowron

Przebadana rodzina, mieszkająca obecnie w USA i nosząca nazwisko Olson, wywodzi się od Walentego Olszewskiego syna Tomasza, urodzonego w 1891 roku w Piętkach, który w 1912 roku poprzez Hamburg przybył do Ameryki.

Ryc. 20 Dokument potwierdzający przybycie Walentego Olszewskiego do USA


Z wyżej przytoczonego dokumentu wiadomo, że Walenty urodził się w miejscowości Pentki (Piętki) w ówczesnym zaborze rosyjskim. Kwerenda archiwalna (m.in. Słownika geograficznego Królestwa Polskiego…) pokazała, że pod koniec XIX w. w polskiej części zaboru rosyjskiego istniała tylko jedna wieś Piętki w dawnej ziemi drohickiej, a obecnie w gminie Klukowo i powiecie wysokomazowieckim. W Piętkach-Szeligach, Basiach, Gręzkach i Żebrach od średniowiecza znajdował się zaścianek szlachecki rodziny Piętków i Olszewskich herbu Ślepowron. Więcej na temat wcześniejszych dziejów starego mazowieckiego rodu Olszewskich można przeczytać TU.

Ryc. 21 Walenty Olszewski (ur. 1891 Piętki), syn Tomasza. Uwagę przykuwa jego wysoki wzrost


Analiza metryk parafialnych z parafii Kuczyn pokazała, że znajduje się tam metryka urodzenia Walentego Olszewskiego, syna Tomasza i Anny z Porowskich. Wydaje się zatem, że są to najstarsi znani przodkowie przebadanej  gałęzi rodziny Olszewskich.

Ryc. 22 Piętki-Szeligi par. Kuczyn, 1891 r. Metryka urodzenia Walentego Olszewskiego, syna Tomasza i Anny z Porowskich.

 

Rodziny z mutacją R1a-BY154594

Wszystkie trzy rodziny spod mutacji BY154594 zamieszkiwały w zupełnie różnych miejscach. Rodzina Masnych przynajmniej od 2 połowy XVII w. żyła w okolicy Reguta i Kołbieli, rodzina Perkosów przynajmniej od końca XVI stulecia w Złochowicach koło Kłobucka, natomiast rodzina Bandeiras pochodzi z wyspy Pico na portugalskich Azorach.

Póki co nie wiadomo gdzie żył ich wspólny przodek ok. 1420 r. Nie wykluczone, że było to Mazowsze albo też okolice małopolskiego Kłobucka. Stąd też zapewne wyruszył w kierunku Portugalii jeden z członków tej rodziny. Być może był on żeglarzem, kupcem lub uczestnikiem jakiejś wyprawy morskiej.

 

Bandeiras z wyspy Pico (Portugalia)

Nie posiadamy żadnych szczegółów na temat pochodzenia tej rodziny oprócz tego, że wywodzili się z wyspy Pico. Wiadomo natomiast, że ich bliskimi krewniakami genetycznymi (match Y37) była rodzina Fernandes-Fontinhas z sąsiedniej wyspy Terceira. Bliskim matchem jest również stara tamtejsza rodzina Silva.

 

Masny z Reguta

Nazwisko przez wieki przybierało różne formy (Masny, Mazny, Maśny, Maśnik, Maśniak, Maśniczek) stanowiąc być może przymiotnikowe określenie (tłusty, żyzny, bogaty, drogi, mądry, przebiegły, niezgodny), niewątpliwie skierowane do konkretnej osoby (przodka o takich a nie innych cechach charakteru). Mogło też być związane z rdzeniem Maz-, związanym z pochodzeniem z Mazowsza.

Chłopska rodzina Masnych była rozrodzona w okolicy Kołbieli już w XVII stuleciu. W Sufczynie mieszkał Adam (ur. ok. 1640), w Gadce – Józef (ur. ok. 1645), w Woli Sufczyńskiej – Grzegorz (ur. ok. 1640), w Kołbieli – Marcin (ur. ok. 1645), a w Człowiekówce/Człekówce – Michał (ur. ok. 1640), którego rodzina osiedliła się następnie w Regucie, dając początek przebadanej genetycznie gałęzi Masnych. Najstarszym znanym przodkiem przebadanej genetycznie rodziny jest Michał Masny (1778-1833), gospodarz z Reguta. Jego synem był z kolei Ignacy (1816-1855), zaś wnukiem – Szymon Masny (1845-1880).

Więcej o genealogii tej rodziny można znaleźć TU:

Maśni z Reguta

 

Perkos (Pyrkosz) ze Złochowic i Jamek

Przodkowie przebadanej gałęzi rodziny Pyrkoszów (zapisywanych pierwotnie jako Perkos lub Pyrkos) wywodzili się ze wsi Jamki w parafii Konopiska koło Częstochowy, dokąd przybyli przed 1690 rokiem z niezbyt odległej, bo położonej 30 km na północny-zachód wsi Złochowice w parafii Kłobuck. Świadczy o tym w szczególności częstotliwość imienia Grzegorz i Kacper u Perkosów w obydwu tych wsiach, a także brak interesującego nas nazwiska przed 1690 rokiem w parafii Konopiska.

Perkosowie mieszkali w Złochowicach przynajmniej od 2 poł. XVI w. (najstarsza o nich wzmianka pochodzi z 1599 r.). Wieś była dawną własnością królewską w Starostwie Krzepickim, w powiecie lelowskim, województwie krakowskim. Według lustracji z 1564 roku w tej wsi było 8 kmieci na półłankach, w tym zapewne przodek Perkosów. W 1658 r. uchwałą sejmową znaczną część Starostwa Krzepickiego oddano klasztorowi jasnogórskiemu (tzw. starostwo kłobuckie) w nagrodę za obronę przed Szwedami (1655). Wtedy też zapewne część rodziny Perkosów opuściła Złochowice osiedlając się bliżej Częstochowy, w Jamkach.

Ryc. 23 Zamek w Krzepicach (rys. J. Gumowskiego, 1939)


Najstarszym pokoleniem rodziny ze Złochowic w parafii Kłobuck był Maciej Perkos vel Perkosz (ur. ok. 1575) i jego żona Barbara, z którą doczekał się dzieci – Grzegorza (ur. 1599), Gertrudy (ur. 1602) i Andrzeja (ur. 1613). Andrzej miał z kolei synów Wojciecha (ur. 1636), Kaspra (ur. 1638) i Augustyna (ur. 1651). To właśnie Kasper przeprowadził się zapewne pod Częstochowę po oddaniu Starostwa Krzepickiego klasztorowi jasnogórskiemu w 1658 roku. Jego synowie – Szymon, Andrzej i Piotr byli protoplastami wszystkich rodzin Pyrkoszów w Jamek w parafii Konopiska. Wnukiem któregoś z nich był Grzegorz Perkos vel Perkosz (1740-1796), żonaty z Jadwigą, gospodarz z Jamek i protoplasta przebadanej gałęzi rodu. Jego synem był również Grzegorz (ur. 1775), mąż Teresy Ciuk, zaś ojciec – Kazimierza (ur. 1815), który wraz z żoną Marianną Szymanek przeprowadził się do pobliskiej wsi Korzonek. Tam też w 1837 roku urodził się syn Kazimierza i Marianny – Piotr, żonaty z Marianną Pydą zwaną też Zaleńską. Z tego z kolei związku pochodził Ludwik (ur. 1882), który po ślubie w 1903 roku z Walerią Broll zamieszkał w miejscowości Kopalnia.

Ryc. 24 Przedstawiciel przebadanej rodziny Pyrkoszów

 

Rodziny z mutacją R1a-FT163017

Mutację FT163017 dzielą ze sobą dwie rodziny, z których jedna zamieszkiwała okolice Bierzgłowa w województwie kujawsko-pomorskim, zaś druga jest póki co nieustalonego pochodzenia (być może z Mazowsza).

 

Kowalski z …?

O tej rodzinie wiemy tylko, że są potomkami niejakiego Josefa Kowalskiego, urodzonego w 1870 r., męża Weroniki Laskowskiej, którzy wyemigrowali do Stanów Zjednoczonych.

 

Nalaskowski z Bierzgłowa koło Torunia

W XIX stuleciu Nalaskowscy z podtoruńskiego Bierzgłowa niem. Birgelau) to rodzina chłopska. Z herbarzy znana jest rodzina Nalaskowskich herbu Nałęcz z Mazowsza (notowana w 1648 r.), jakkolwiek nie ma pewności czy ma ona coś wspólnego z „naszymi” Nalaskowskimi.

Ryc. 14 Bierzgłowo (Birglau) koło Torunia


Najstarszym znanym przodkiem przebadanej gałęzi rodu był Józef Nalaskowski (1784-1854), mieszkaniec Bierzgłowa.

 

Rodziny z mutacją R1a-FTB88626

Rodziny spod mutacji FTB88626 zamieszkiwały okolice Grudziądza w kujawsko-pomorskim oraz tereny dawnych Prus Wschodnich (Warmię, Mazury lub Litwę). Na tym etapie badań trudno jest ustalić kierunek migracji ich najstarszego przodka. Jeśli przyjąć, że Millerowie wywodzili się z terenów Pomorza lub Niemiec to tam właśnie należałoby go szukać. Niewykluczone jednak, że nazwisko Miller jest przekształconą formą jakiegoś starszego nazwiska litewskiego (np. Mileris).

 

Kulwicki z Dąbrówki Królewskiej

Kulwiccy (Kielwiccy) pochodzili z Dąbrówki Królewskiej pod Grudziądzem należącej wcześniej do parafii w Rogoźnie. Prawdopodobnie żyli tu już przynajmniej od 2. poł. XVIII w., będąc potomkami Ignacego Kulwickiego (ur. 1739) i jego dwóch żon – Barbary Kurkowskiej i Marianny Jakubowskiej. Najstarszym znanym przodkiem przebadanej rodziny był Józef Kulwicki (ur. 1808), żołnierz polski osiadły w Salnie w par. Dąbrówka Królewska. W 1833 r. wziął on ślub w Magdaleną Łazarską, z którą doczekał się licznego potomstwa, w tym Józefa (ur. 1845), od którego pochodzi interesująca nas linia.

Ryc. 34 Dąbrówka Królewska, 1833 r. Fragment aktu ślubu żołnierza polskiego Józefa Kulwickiego i Magdaleny Łazarskiej


Ryc. 35 Ignacy Kulwicki (ur. 1930), przedstawiciel przebadanej gałęzi rodziny

 

Miller z Prus Wschodnich

Pochodzenie interesującej nas rodziny Miller (Müller) póki co nie jest do końca wyjaśnione. Wiadomo, że wywodzili się oni z terenów polskiej, litewskiej lub rosyjskiej części dawnych Prus Wschodnich, skąd ok. 1887 r. wyemigrowali do stanów Zjednoczonych, osiedlając się w Springfield w stanie Illinois. Najstarszym znanym przedstawicielem tej rodziny jest Frank (Franz, Francis) Miller, urodzony w 1870 r. w Polsce/Litwie/Prusach, syn Bernarda (Barneya) i Margarety (Maggie) z domu Thomson.

Ryc. 36 Springfield, 1900 r. Ślub Franka Millera i Bridget Coleman

 

 

Przydatne adresy:

Interaktywna mapa wszystkich próbek R1a-S18681

Najświeższe informacje o R1a-S18681 na Facebooku


Fundusz rodzin z mutacją R1a-YP1363

Fundusz ma na celu pogłębienie informacji dotyczących genezy naszego średniowiecznego rodu R1a-YP1363. W tym celu niezbędne jest wykonanie szczegółowych testów BigY-700 lub Dante rodzin ze stwierdzoną mutacją YP1363, tj. Strzeżków. Pozwoli to być może na odkrycie bliższych związków (mutacji) pomiędzy poszczególnymi rodzinami. Fundusz obejmował będzie również sprawdzenie naszej mutacji YP1363 u potencjalnych krewniaków, np. Kaźmierskich, Kurzawów.

Test uszczegóławiający WGS Dante to koszt 199$ (ok. 800 zł) w promocyjnej cenie oferowanej przez firmę Dante Labs (zwykle w okresach świątecznych).

Test sprawdzający obecność mutacji (SNP) YP1363 to aktualnie koszt ok. 80 zł (YSEQ) lub 39$ w FTDNA (ok. 160 zł).

 

Zachęcamy do wpłaty chociażby niewielkich kwot na poniższe konto:

Łukasz Maurycy Stanaszek, BNP Paribas, nr 34 2340 0009 0070 4010 0000 5530

z dopiskiem „Fundusz YP1363”.

Suma zgromadzonych kwot oraz ich wydatkowanie będzie na bieżąco przedstawiane drogą mailową wszystkim zainteresowanym. Efektem końcowym przeprowadzonych testów będzie natomiast pełny opis genealogiczno-genetyczny naszego rodu.


Aktualnie wykonywane lub planowane testy rodzin:

– Ambroziak [wynik pozytywny BY24952+]

– Augustyniak [test wykonany podwójnie: obydwa wyniki negatywne YP1363–]

– Boglewski [poszukiwanie kandydata]

– Chyła/Chyliński [poszukiwanie kandydata]

– Danielewski [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Duchna [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Frąszczak [test wykonany: wynik pozytywny YP1361+ Y104915+ , wynik negatywny YP1363–]

– Gawin/Dziecinów [test wykonany: wynik pozytywny YP1361+]

– Gawin/Dankowice [test wykonany: wynik negatywny BY24952–]

– Gawin/Bogatki [test wykonany: wynik negatywny BY24952–]

– Gawin/Pęchery [poszukiwanie kandydata]

– Gawin/Przystałowice [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Gawin/Czersk-Pomorze [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Gawina/Brańsk [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Gawinek/Parysów [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Gazda/Maciejowice [test wykonany: wynik negatywny BY24950–]

– Glinka  [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Golik [poszukiwanie kandydata]

– Gołda/Zamość Stary [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Gołdziński [poszukiwanie kandydata]

– Jeleń [poszukiwanie kandydata]

– Kazimierski [poszukiwanie kandydata]

– Książek [test wykonany: wynik negatywny BY24952–]

– Kurzawa [poszukiwanie kandydata]

– Laskowski h. Trzaska [poszukiwanie kandydata]

– Łysiak [test wykonany: wynik negatywny BY24952–, YP1363–]

– Masik/Masiak [poszukiwanie kandydata]

– Mrówka [poszukiwanie kandydata]

– Nojek [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Parol [poszukiwanie kandydata]

– Pełda [test wykonany: wynik negatywny YP5509–]

– Rozumek [test wykonany: wynik negatywny BY24952–, YP1363–]

– Staniszewski [test wykonany: wynik negatywny BY24950–]

– Swacik [poszukiwanie kandydata]

– Śledziński [poszukiwanie kandydata]

– Traczyk/Tracz [test wykonany: wynik negatywny YP1363–]

– Urbański [test wykonany: wynik negatywny BY24952–, YP1363–]

– Żywek [test wykonany: wynik negatywny BY24952–, YP1363–]